Λίγα λόγια για τη ζάχαρη
Η κατανάλωση ζάχαρης στο δυτικό κόσμο έχει πενταπλασιαστεί τα τελευταία 150 χρόνια. Η ζάχαρη, ή αλλιώς σουκρόζη κατά την επιστημονική της ονομασία, αποτελεί τον πιο προσφιλή από τους υδατάνθρακες. Εκτός από την καθαρή της μορφή, η ζάχαρη καταναλώνεται και με τη μορφή διαφόρων γλυκών. Η γλυκιά γεύση της και η απουσία άπεπτων υλικών είναι πλεονεκτήματα που την κάνουν ευχάριστη προς κατανάλωση. Όμως, πολλές κατηγορίες έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί κατά της κατανάλωσης της ζάχαρης. Επιδημιολογικές μελέτες έδειξαν ότι υπάρχει αύξηση του ποσοστού παχυσαρκίας με αντίστοιχη αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης αλλά και λίπους. Η ζάχαρη, όπως και όλοι οι υδατάνθρακες (δημητριακά, φρούτα, μέλι, πατάτα), προσδίδουν 4 θερμίδες ανά γραμμάριο. Άρα, η κατανάλωση ζάχαρης θα μας δώσει τις ίδιες θερμίδες με την κατανάλωση ενός φρούτου στα ίδια γραμμάρια. Η υπερκατανάλωση απλών σακχάρων είναι αυτή που θα μας προσδώσει επιπλέον κιλά, ειδικά αν αναλογιστούμε ότι τα λιγότερο θερμιδογόνα γλυκά είναι τα γλυκά του κουταλιού, τα οποία κατασκευάζονται μόνο από φρούτα και ζάχαρη. Αντίθετα, τα πιο θερμιδογόνα, θεωρούνται τα γλυκά που έχουν πολλά λιπαρά. Εξάλλου, ένα κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη, προσδίδει στον οργανισμό μας μόνο 20 θερμίδες. Βέβαια, προσοχή χρειάζεται στα επεξεργασμένα τρόφιμα που περιέχουν ζάχαρη, όπως δημητριακά πρωινού, γιαούρτια, αναψυκτικά κτλ. Για αυτό θα πρέπει να διαβάζουμε προσεκτικά τις διατροφικές ετικέτες για να εντοπίζουμε στα συστατικά τους τα τρόφιμα που περιέχουν ζάχαρη.
Παλιότερα πίστευαν ότι η υπερβολική πρόσληψη ζάχαρης προκαλεί διαβήτη. Όμως, ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία νόσος που επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως η κληρονομικότητα, η καθιστική ζωή και η παχυσαρκία. Σύμφωνα με τους ειδικούς, δεν έχει αποδειχθεί ότι η αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης προκαλεί διαβήτη στους υγιείς ενηλίκους αλλά έχει αποδειχθεί ότι ευθύνεται περισσότερο η παχυσαρκία παρά η σύνθεση της δίαιτας.
Παρόλα αυτά, η ζάχαρη αποτελεί ένα σημαντικό «καύσιμο», γιατί περιέχει απλά σάκχαρα που παρέχουν ενέργεια στον οργανισμό μας, ιδιαίτερα όταν χρειαζόμαστε άμεση τόνωση. Tα απλά σάκχαρα έχουν την ιδιότητα να αυξάνουν γρήγορα τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Η γλυκόζη είναι το σάκχαρο του αίματος και τη βρίσκουμε εκτός από τη ζάχαρη, στα φρούτα και το μέλι. Για αυτό και σε μια ισορροπημένη διατροφή οι θερμίδες από τη ζάχαρη, το μέλι και τα φρούτα καλό είναι να καλύπτουν το 10% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων. Καλό θα ήταν να μην υπερκαταναλώνουμε απλά σάκχαρα γιατί η περίσσεια γλυκόζης χρησιμοποιείται για τη σύνθεση λιπαρών οξέων στο συκώτι, με μια διαδικασία που ονομάζεται λιπογένεση.
Έτσι, όταν τρώμε περισσότερα απλά σάκχαρα από αυτά που χρειαζόμαστε, το πλεόνασμά τους αποθηκεύεται ως λίπος στον οργανισμό μας.
Συνήθως, συστήνεται να καταναλώνουμε τρόφιμα που περιέχουν απλά σάκχαρα όταν χρειαζόμαστε να τονώσουμε άμεσα την ενεργητικότητά μας. Για παράδειγμα, εάν δυσκολευόμαστε να παρακολουθήσουμε όσα μας λένε, μπορούμε να ενισχύσουμε την ικανότητα συγκέντρωσής μας τρώγοντας ένα μικρό γλυκό. Ακόμα, οι ορμόνες του στρες μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Τρώγοντας κάποιο γλύκισμα που περιέχει μέλι ή φρούτα, αυξάνεται η γλυκόζη του αίματος και μειώνονται τα επίπεδα του στρες. Άρα, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση γλυκισμάτων, σε λογικές ποσότητες, που περιέχουν ζάχαρη, επιτρέπεται και μπορεί να έχει και οφέλη.